Japonya'nın en etkili mekan konseptlerinden Wabi Sabi, hem Japonya'da hem de tüm dünyada gündelik hayatın bir parçası haline geldi. Japon kültürünün bir parçası olan birçok derin ve anlamlı kavram vardır. Ülkenin gelenekleri ve alışkanlıkları çok ilginç ve farklı felsefe biçimlerinin birlikteliğinden oluşuyor. Japon kültürü ve felsefesi, eşsiz bir güzellik ideolojisine ve estetik algısına sahiptir. Ve bu anlayışın mekana ve yaşam biçimine harika bir yansıması olan wabi sabi felsefesini gelin detaylıca inceleyelim..
Wabi-sabi, doğadaki kusurların her alanında güzellik bulmanın düşüncesidir. “Kusurlu, süreksiz ve eksik” olduğu bilinen şeylerin estetiği ile ilgilidir. Wabi-sabi aynı zamanda Buda'nın öğretisinden derinden etkilenir ve Budist düşünce ile birbirine bağlanabilir. Esasen wabi -sabi, “süreksizlik” (mujō), ıstırap (ku) ve benlik doğasının boşluğu ya da yokluğu (kū) olan üç varoluş işaretinin“ Budist öğretisinden ”türetilen bir kavram ya da ideolojidir.
Doğal ve saf olanı tarif etmenin ve herhangi bir maddenin veya en doğal ve ham formda olmanın güzelliğini kabul etmenin zarif bir yoludur. Batı dünyası, güzellik kavramını her geçen gün gittikçe daha rafine hale gelen ve daha ulaşılmaz bir olguya dönüştürdü. Bu durum doğal güzellik fikrini bozuyor ve var olan kusurlarla mücadele ediyor, aksine Japon inancı ve wabi-sabi kavramı insanları ve herşeyi kusurları ile kabul eder.
Wabi-sabi'nin Japon kültürü üzerinde derin bir etkisi vardır. Japon bahçeleri, mimarisi ve diğer birçok sanat türünde bu felsefenin etkilerini görebiliriz. Aynı zamanda Japonya halkının yaşadığı çevre ve yaşam biçimine de yerleşmiştir. Mizaçlarını ve yaşam tarzlarını yansıtır ve ayrıca Zen Budizmi ile bağlantı kurar.
Hayatı en doğal haliyle deneyimlemek wabi-sabiye göre keyifli bir şeydir, sanat ve mekan yoluyla gerçeğe dönüştürülen harika bir teoridir. En basit fikirlerden ve gündelik ortak düşünceden çıkarılan bir felsefenin böyle güzel bir etki yaratacağını tahmin eder miydiniz? Japon mimarisini eşsiz kılan en önemli unsur wabi-sabi'nin etkisidir. Japon çağdaş tasarım tarzında bile, wabi-sabi benzersiz bir estetik ve rahatlık hissi vermek için mekanın her noktasında harmanlanmıştır.
'Wabi', basitliği, süreksizliği, kusurları ifade ederken, 'Sabi', zamanın bir madde veya herhangi bir nesne üzerindeki etkisini gösterir. 'Wabi-sabi', yaşlanmanın, kusurların estetik takdir fikrini kucaklar ve zamanın yarattığı kusurların güzelliğini ifade eder. Mimaride, bu kavramlar bir araya geldiğinde birbirini tamamlar, basitliği ve bir nesnenin en gerçek formunu ifade eder. Bu felsefeyle, sadelik ve rahatlık, dünyanın materyalist takıntılarından koparılmış bir şekilde mekana dahil olur.
Yaşamın her anında kolayca uygulanabilir. Bütünlüğüne sahiptir ve tek bir metinde anlatmak oldukça güçtür, ancak günlük yaşamın her anında kolayca uygulanabilir.
Mekanda, ilişkilerde, iş yaşamında bitmeyen mükemmellik arayışı, genellikle stres, kaygı ve depresyon gibi rahatsızlıklara yol açar. İşte tam da burada wabi-sabi bizi biraz duraklamaya davet eder. Bu felsefe bizi günlük yaşamlarımızda saklanan nimetlere odaklanmaya ve olayların nasıl olması gerektiğinden ziyade nasıl olduğunu düşünmeye ve takdir etmeye teşvik ediyor.
Wabi-Sabi Simple adlı kitabında, Richard Powell wabi-sabi’yi “Karmaşıklığı takdir eden ve kabul eden, aynı zamanda sadeliğe değer veren bir yaşam tarzı” olarak tarif etmiştir. Powell, wabi-sabi’nin üç basit gerçeği kabul ettiğini söylüyor: “Hiçbir şey sürmez, hiçbir şey bitmez ve hiçbir şey mükemmel değildir.”
Zen felsefesinde ise wabi-sabi'ye ulaşmada yedi estetik ilke vardır: “Kanso” yani basitlik, “Fukinsei” yani asimetri veya düzensizlik, “Shibumi” yani sade güzellik, “Shizen” yani iddiasız doğallık, “Yugen” yani incelik ve zarafet, “Datsuzoku” yani serbestlik ve “Seijaku” yani huzurdur.
Wabi-sabi'nin zamansız bilgeliği, materyalizmin ötesinde anlam ve tatmin arayışında olan insanlar için günümüzde her zamankinden daha çok önem verilmesi gereken bir anlayış. Birçoğumuz için wabi-sabi kavramını başlangıçta anlamak ve sindirmek zordur. Ancak, basitleştirilip parçalandığında daha net ve anlaşılması daha kolay hale gelir.
Kavramın ardındaki esas niyet, Japon halkının günlük yaşamında ve sanatında, kültürlerinde, geleneklerinde ve alışkanlıklarında saklıdır. Dünyanın geri kalanının gördüklerinden farklıdır, ancak bir kez içine girildiğinde zihniyetleri değiştirme gücüne, güzelliğin ve estetiğin gerçekte ne olduğu ve ne olabileceğine dair ortak algıya sahip harika bir inanca kapı açar.
Bunlar ilginizi çekebilir;